Forex piyasasında rakipleriniz kimlerdir?
Forexi veya piyasayı kenara bıraktığınız zaman, döviz ticaretini yapanların büyük bir kısmının uluslararası ticaret yapan kişiler olduğunu düşünürüz. Ama analizlere baktığımızda bunun böyle olmadığını görüyoruz.
Örnek olarak Yeni Zellanda Doları ve Türk Lirası gibi dövizlerin ticaret hacmine baktığımızda, uluslararası ticaretin çok daha fazlasının piyasada olduğunu görüyoruz. Bu fark zaman zaman 60-70 katına kadar çıkabilir. Egzotik adını verdiğimiz bazı döviz kurlarında bu fark daha da yukarı çıkabilmektedir.
Şirketler
Biraz önce yazdığımın yanında kuşkusuz dünyada döviz ticaretinin oluşmuş olmasının en önemi nedenlerinden biri uluslararası ticarettir.
Uluslararası ticaret yapan bütün firmaların kuşkusuz operasyonları gereği döviz alması ve satması gerekir. Genel olarak bu firmaların ana amacı operasyonlarından kar etmektir. Diğer bir değişle forex piyasasında sadece risklerini ortadan kaldırmak veya azaltmak için bulunurlar.
Örnek vermek gerekirse, ülkemizdeki bir tekstilci Almanya’ya ihracat yapıyorsa ve hammaddesini dolar ile ithal ediyorsa, hem Euro hem de Dolar tarafından riskli durumdadır.
Euro’daki değer artışı firmanın gelirlerini artıracak, Dolardaki değer artışı ise, firmanın karını azaltacaktır. Bu riski almak istemeyen şirketin yapacağı ise oldukça basittir. Euro satıp Dolar almak.
Operasyonu ile doğru orantılı olarak döviz ticaretini yönettiğinde, şirketin riskini oldukça azaltması ve hatta teorik olarak sıfırlaması bile mümkündür.
Bu durum özellikle dışa çok fazla açık olan ülkeler için büyük dalgalanmalar anlamına gelmektedir.
Şirketlerin bazıları bu pazarda kuşkusuz spekülatif anlamda bulunmaktadır. Şirketlerin toplam ticaret hacimlerinin 600 Milyar Dolara yakın olması da bu durumun en önemli göstergesidir. Bu şekilde de ilk başta söylediğim risk transferi prensibinin tam aksine firmalar forex ticaretinden para da kazanabilir para da kaybedebilir. Bu şekilde şirketlerin 2 milyar dolar gibi bir rakamı kaybettiği zamanlar olmuştur.
Bankalar ve Brokerler
Bankalar ve brokerler aynı şekilde toplam forex ticaretinin önemli bir kısmını oluştururlar. Deutsche Bank gibi birkaç banka tüm dünyadaki hacmin önemli bir kısmını yönetmektedir.
Şirketlerden farklı olarak banka ve brokerler aynı zamanda bu işe yatırım yaparlar. Özellikle ticaret algoritmaları ve forex robotlarına ilişkin AR&GE harcamaları oldukça yüksektir.
Diğer Finansal Kuruluşlar
Ticaret anlamında çoğu hareketin bankalar tarafından gerçekleştiriliyor olmasına rağmen, aktif ticaretin önemli bir bölümünde çeşitli finansal kuruluşlar bulunmaktadır. Bunların ticaretinin en önemli amacı da spekülatiftir. Bu ticari kuruluşlar arasında hedge fonları, ve yatırım bankaları bulunmaktadır.
Bu şirketlerin çeşitli ülkelerdeki yatırımları Dış Doğrudan Yatırım kapsamındadır. Genelde yabancı ülkedeki bir yatırımın finanse edilmesi için kullanılır.
Yine bankalar ve brokerlerde olduğu gibi, bu şirketler de forex algoritmaları ve forex robotları geliştirmek için önemli derecede yatırım yaparlar. Bu şirketleri genel olarak kısa vadeli ticaret ve saniyeler içerisinde pozisyon alıp çıkmak üzere hareket ederler.
Bunun yanında çeşitli ülke piyasaları arasında arbitraj anlamında faaliyet de gösterirler. Örnek olarak Türkiye’deki dolar fiyatı ile Bulgaristan’daki dolar fiyatı arasında farklılık olması durumunda, bu şirketler araya girerek fiyatlar eşitlenene kadar alım satım hareketinden para kazanırlar.
Bu iki hareketin birleşimine yüksek frekanslı ticaret denir. Dünya üzerindeki forex ticaretinin artık büyük bir kısmı bu yüksek frekanslı ticaret üzerinden dönmektedir. Bazı forex tüccarları ise aynı şekilde bu kısa vadeli dalgalanmalardan para kazanmak amacındadır. Amatör forex yatırımcıları da aynı tuzağa düşüp volatiliteden para kazanmayı hedeflerler. Fakat gelişmiş AR&GE yatırımlarına karşı ne gibi bir üstünlük sağlanabilir? Tartışma götürür.